Malzeme İhtiyaç Planlaması
işletmenize uygun çalışma yöntemi ile siparişlerin önceliklerini ve gerekli
malzemeleri saptar. Malzemenin zamanında temini ve üretimi için planlamada
gereken asamalar tespit eder ve teslim tarihinde olabilecek gecikmeleri
minimize etmeye çalışır.
Malzeme ihtiyaç planlaması, aslında oldukça eski
bir kavrama verilen yeni bir isimdir. Ancak bu eski kavramın günümüzde önem
kazanması, bilgi-işlem konusundaki önemli gelişmeler sayesinde gerçekleşmiştir.
Malzeme ihtiyaç planlaması, nihai mamul için
hazırlanan ana üretim programını gerekli parça ve malzeme programına çevirerek
saatin alma ve imalat siparişlerini hazırlayan bir envanter yönetim uygulamasıdır.
Günümüzün ekonomik koşulları, yöneticileri
özellikle denetim konusunda daha dikkatli olmaya zorlamaktadır. Sık sik değişen
faiz oranları, malzeme yokluğu, artan envanter taşıma maliyetleri gibi
nedenlerden dolayı değişmelere daha hızlı uyum sağlama ve daha siki denetim
ihtiyaçları doğmuştur. İşte bu noktada malzeme ihtiyaç planlaması, yatırımları
minimize etmek, üretimi ve etkenliği artırmak ve alıcıya sunulan hizmeti
geliştirmek amacıyla kullanılan bir yönetim, çizelgeleme ve kontrol tekniğidir.
Malzeme ihtiyaç planlaması (MRP), işletmelerde
stok yönetimi için kullanılan bir metot olarak geliştirilmiştir. Gelişim
gösterdikçe önemi programlamaya doğru kaymıştır. Bugün MRP, üretim yapan
işletmelerde, etkin bir kaynak planlaması yapılabilecek Üretim Kaynakları
Planlaması olarak genişletilmiştir (MRP II). Üretim Kaynakları Planlaması
Sistemi, üretim, pazarlama, mühendislik ve finans bilgilerini toplam
organizasyon planı içerisinde birleştiren daha karmaşık bir sistemdir.
Öncelikle basit mamuller için uygulanan ve kart
sistemine dayanan malzeme ihtiyaç planlama yöntemleri, çok sayıda parçadan
oluşan karmaşık yapılı mamuller için de kolayca kullanılabilir hale gelmiştir.
Çünkü on binler mertebesinde parça ihtiva eden bir montaj ürününün imal edildiği
bir işletmede günlerce sürebilecek bir ihtiyaç planlamasının hesap yükünün,
otomasyon dahilinde dakikalar mertebesine indirilmesi mümkün hale gelmiştir.
MRP sistemlerinin, üretim için gereken;
Makine ve işgücü saatlerinin, Gerek duyulacak
enerji miktarının, Malzeme ve parça miktarının bir çizelge üzerinde
programlanmasından oluşan tek ve ortak bir prosedürü vardır. Bu programlama
mamulü muayene ve kalite kontrol gereksinimlerini de kapsayarak sevk ve teslim
tarihinden geriye, basa doğru dönüş biçiminde tahminlime yoluyla yapılır. Bu
uygulama, her mamulün veya onu oluşturan parçaların tam gereksinim duyuldukları
zamanın öncesinde üretilmesini ya da tedarik edilmesini sağladığından stok
bulundurma gereğini hemen hemen ortadan kaldırır. Böylece süreç içi stoklar
önemli ölçüde azaltılmış olur.